اگرچه این تحول در ظاهر یک اقدام فنی به نظر میرسد، اما در واقع بازتعریف نظم مالی جهانی و چالشی مستقیم برای هژمونی دلار آمریکا به شمار میرود.
بر اساس گزارش اکونومیست، این رویداد «نبرد مقدماتی برای برتون وودز ۲.۰» توصیف شده است؛ سیستمی که ستونهای آن بر فناوری بلاکچین و تسویه آنی تراکنشها میان کشورها استوار است.
در حالیکه شبکه سوئیفت (SWIFT) هنوز با تأخیر ۳ تا ۵ روزه در پرداختهای بینالمللی مواجه است، پل ارزی دیجیتال چین زمان تسویه را به تنها ۷ ثانیه کاهش داده است. در نخستین آزمایش بین هنگکنگ و ابوظبی، پرداخت بهطور مستقیم از طریق دفترکل توزیعشده انجام شد و کارمزد تراکنش تا ۹۸ درصد کاهش یافت. این سرعت و کارایی، سامانه سنتی مبتنی بر دلار را کند، پرهزینه و قدیمی نشان داده است.
اتصال یوان دیجیتال به کشورهای آسهآن و خاورمیانه به این معناست که حدود ۳۸٪ از تجارت جهانی میتواند بدون عبور از سوئیفت یا دلار آمریکا انجام شود. به جای تکیه بر بانکهای واسطه یا حسابهای کارگزاری، چین شبکهای بسته و رمزگذاریشده ایجاد کرده که خارج از دسترس تحریمهای مالی غرب عمل میکند. تا سال ۲۰۲۴، حجم تسویه یوان دیجیتال در کشورهای آسهآن به ۵.۸ تریلیون یوان رسید؛ رشدی 120 درصد نسبت به سال ۲۰۲۱.
شش کشور از جمله مالزی، سنگاپور و تایلند، یوان را به ذخایر ارزی خود اضافه کردند و تايلند نخستین پرداخت نفتی خود را با یوان دیجیتال انجام داد.
یوان دیجیتال تنها یک ابزار پرداخت نیست، بلکه بخشی از طرح راهبردی کمربند و جاده دیجیتال چین محسوب میشود. در پروژههایی مانند راهآهن چین–لائوس و جاکارتا–باندونگ، یوان دیجیتال با سیستم ناوبری بیدو و شبکههای ارتباط کوانتومی ترکیب شده و زیرساختی امن برای معاملات بینالمللی فراهم کرده است. بر اساس اعلام بانک تسویه بینالمللی (BIS): «چین نه تنها در حال ساخت ارز دیجیتال خود است، بلکه در حال بازنویسی قواعد عصر پول دیجیتال نیز میباشد.»
یوان دیجیتال اکنون با بیش از ۸۷ درصد کشورهای جهان سازگار شده و حجم تراکنشهای بینالمللی آن از ۱.۲ تریلیون دلار آمریکا فراتر رفته است. چین بهجای رقابت مستقیم با دلار، اکوسیستم موازی پرداختهای دیجیتال ایجاد کرده که به کشورهای جنوب جهانی، از خاورمیانه تا آفریقا، استقلال مالی بیشتری میدهد. ایالات متحده که سالها سوئیفت را بهعنوان ابزار فشار اقتصادی به کار میگرفت، اکنون با رقیبی خاموش مواجه است که زیرساختهای مالی جهان را بازطراحی میکند. بدون شعار، بدون تحریم، اما با کارایی فناورانه بینظیر.
ظهور یوان دیجیتال تنها یک رقابت اقتصادی نیست؛ بلکه آغاز جنگ نرم ارزی در قرن ۲۱ است. چین با بهرهگیری از فناوری، سرعت و شبکهسازی منطقهای، نقشهای تازه برای اقتصاد جهانی ترسیم کرده است — نقشهای که در آن پول، قدرت و سیاست، همه دیجیتال شدهاند.
منبع: تحلیل اختصاصی Future Gate بر اساس دادههای بانک خلق چین، بانک تسویه بینالمللی و The Economist
کلمات کلیدی :
یوان دیجیتالسلاح خاموش چینبرتون وودزشبکه سوئیفت