شورای‌عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم عالی‌ترین مرجع حاکمیتی اقدامات ضد پولشویی در ایران است.
سابقه
قانون مبارزه با پولشویی در ۱۲ ماده و ۷ تبصره در تاریخ دوم بهمن سال ۱۳۸۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ هفتم اسفند ۱۳۸۶ به وزیر امور اقتصادی و دارایی ابلاغ شد.
در ماده 4 این قانون مقرر شد که به منظور هماهنگ کردن دستگاه های ذی ربط در امر جمع آوری، پردازش و تحلیل اخبار، اسناد و مدارک، اطلاعات و گزارش های واصله، تهیه سیستم های اطلاعاتی هوشمند، شناسایی معاملات مشکوک و به منظور مقابله با جرم پولشویی، شورای‌عالی مبارزه با پولشویی به ریاست و مسئولیت وزیر امور اقتصادی و دارایی و با عضویت وزرای بازرگانی، اطلاعات، کشور و رئیس بانک مرکزی تشکیل شود.
متعاقباً نخستین جلسه شورای‌عالی مبارزه با پولشویی فروردین ماه ۱۳۸۷ به ریاست وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی تشکیل شد و در آن ساختار موقت دبیرخانه شورای‌عالی مبارزه با پولشویی و شرح وظایف آن به تصویب رسید. همچنین در این جلسه پیش‌نویس آییننامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی جهت ارائه به هیئت وزیران مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفت.
در سوم مهرماه 1397 به دنبال اصلاح قانون مبارزه با پولشویی، اعضای جدیدی به شورای‌عالی مبارزه با پولشویی اضافه شدند و تغییراتی هم در شرح وظایف آن به وجود آمد. با تصویب قانون تشکیل مرکز اطلاعات مالی ایران، مسئولیت دبیرخانه شورا به رئیس این مرکز محول شد.
اعضا
این شورا 15 نفر عضو دارد و ریاست این شورا برعهده وزیر امور اقتصادی و دارایی است.
دیگر اعضای آن عبارت‌اند از:
1- وزیر صنعت، معدن و تجارت؛
2- وزیر اطلاعات؛
3- وزیر کشور؛
4- وزیر دادگستری؛
5- وزیر امور خارجه؛
6- نماینده رئیس قوه قضاییه؛
7- دادستان کل کشور یا نماینده وی؛
8- رئیس سازمان بازرسی کل کشور یا نماینده وی؛
9- رئیس سازمان اطلاعات سپاه؛
10- رئیس کل بانک مرکزی؛
11- سه نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌عنوان ناظر به پیشنهاد کمیسیون‌های اقتصادی، شوراها و امور داخلی کشور و قضایی و حقوقی و تصویب مجلس.
وظایف
1- تعیین راهبردها و برنامه‌ریزی در جهت اجرای قانون مبارزه با پولشویی ؛
2- تهیه و پیشنهاد آیین‌نامه‌های لازم در خصوص اجرای قانون مبارزه با پولشویی برای تصویب به هیئت وزیران؛
3- هماهنگ کردن دستگاه‌های زیر مجموعه دولت در امر جمع‌آوری پردازش و تحلیل اخبار اسناد، مدارک اطلاعات و گزارش‌های واصله، تهیه سامانه‌های هوشمند و شناسایی معاملات مشکوک و گزارش به مراجع ذی‌ربط جهت انجام اقدامات لازم.
اختیارات
- تصویب تشکیلات تفصیلی مرکز ملی اطلاعات مالی و اصلاحات آن به پیشنهاد رئیس مرکز؛
- تصویب تشکیل واحد اطلاعات مالی در مراکز استان‌ها در صورت نیاز به پیشنهاد رئیس مرکز ملی اطلاعات مالی؛
-انتصاب رئیس مرکز ملی اطلاعات مالی با رأی حداقل دو سوم اعضای شورای‌عالی و با حکم وزیر اقتصاد (رئیس شورای‌عالی) برای یک دوره ریاست چهار‌ساله و تجدید آن برای یک‌بار؛
- بررسی گزارش سالانه پیشرفت "برنامه اقدام" مرکز ملی اطلاعات مالی مبتنی بر سند ملی ارزیابی خطرپذیری (ریسک)
- بررسی پیشنهادهای مرکز ملی اطلاعات مالی؛
- تصویب فهرست تهیه شده توسط مرکز ملی اطلاعات مالی درباره مناطق پرخطر کشورها و مناطق جغرافیایی که خطر (ریسک) وقوع جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم در آنها بالا است؛
- تأیید ضوابط، معیارها و رویه‌های تشخیص اشخاص مظنون؛
- تأیید سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی درباره نقل‌وانتقالات الکترونیکی برون‌مرزی یا داخلی با واسطه مؤسسات مالی و اعتباری و نگهداری اطلاعات ضروری این تراکنش‌ها؛
- تأیید رویه‌ها، معیارها و شاخص‌های ارزیابی و بررسی اولیه معاملات مشکوک؛
- تعیین و ابلاغ ضوابط مربوط به نحوه همکاری اشخاص مشمول با طرف‌های خارجی؛
-تصویب دستورالعمل‌ها‌ی دستگاه‌های متولی نظارت برای اجرای آییننامه تشکیل مرکز اطلاعات مالی؛
- ارسال گزارش‌های اشخاص مشمول درباره عملیات مشکوک به تأمین مالی تروریسم جهت سیر مراحل قانونی به مراجع ذی‌ربط.
دبیرخانه
دبیرخانه شورای‌عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم در مرکز ملی اطلاعات مالی مستقر است. رئیس مرکز ملی اطلاعات مالی دبیر شورای‌عالی است و مدیریت کلیه فعالیت‌های دبیرخانه شورای‌عالی را برعهده دارد.
وظایف دبیرخانه
دبیرخانه مسئولیت نظارت و پیگیری مصوبات و اجرای سیاست‌ها و تصمیمات شورای‌عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم را تا حصول نتیجه برعهده دارد. ساختار داخلی دبیرخانه متناسب با حجم فعالیت‌ها در تشکیلات تفصیلی مرکز ملی اطلاعات مالی پیش‌بینی شده است.
مهمترین وظایف دبیرخانه عبارت است از:
۱ - برنامه‌ریزی و انجام کلیه امور اداری و کارشناسی موردنیاز شورای‌عالی از جمله برنامه‌ریزی برای برگزاری جلسات، تهیه و تنظیم دستورجلسات، تنظیم و ابلاغ مصوبات و ارائه گزارش نتایج به شورای‌عالی؛
۲ - تهیه گزارش از نحوه اقدامات اشخاص مشمول نسبت به مصوبات شورای‌عالی جهت ارائه به مسئولین ذی‌ربط؛
۳ - تهیه آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و ضوابط اجرایی لازم جهت هماهنگی و هدایت دستگاه‌های ذی‌ربط در امر مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و پیگیری اجرای کامل قانون به‌ویژه در موارد جمع‌آوری، پردازش و تحلیل اخبار، اسناد، مدارک، اطلاعات و گزارش‌های واصله، ایجاد سامانه‌های هوشمند، شناسایی معاملات مشکوک و گزارش‌دهی و ابلاغ آن به اشخاص مشمول؛
۴ - تدوین و پیشنهاد راهبردهای مقتضی در خصوص اجرای قانون مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم برای بررسی و تصویب به شورا؛
۵ - تهیه و پیشنهاد پیش‌نویس آیین‌نامه‌های لازم در خصوص اجرای قانون مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم با همکاری کارگروهی متشکل از نمایندگان سازمان‌های عضو شورا برای تصویب به هیئت وزیران.
جایگاه قانونی مصوبات
کلیه آیین‌نامه‌های اجرایی شورای‌عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم پس از تصویب هیئت وزیران برای تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی ذی‌ربط لازم‌الاجرا است.
متخلف از این امر به تشخیص مراجع اداری و قضایی حسب مورد به دو تا پنج سال انفصال‌ازخدمت مربوط یا محرومیت از همان شغل محکوم خواهد شد.
کلمات کلیدی :شورای‌عالیپولشوییتامین مالی تروریسمشورای عالی مقابله با پولشوییپیشگیری از پولشویی