|
|
پنجشنبه 26 مهر 1403
کمیته مبارزه با تروریسم (CTC)
❇️ تاریخچه
به دنبال عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ که منجر به تخریب برج‌های دوقلو مرکز تجارت جهانی در نیویورک آمریکا شد، شورای امنیت سازمان ملل در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۱ با صدور قطعنامه ۱۳۷۳ ضمن تحمیل برخی تعهدات به دولت‌های عضو از آنها خواست تا ضمن اتخاذ تدابیر مکمل در زمینه مبارزه با تروریسم به‌ویژه جرم اعلام نمودن اقدامات مرتبط با تروریسم و کمک‌هایی که در این رابطه با این اقدامات صورت می‌گیرد، از دادن پناهندگی به تروریست‌ها خودداری کرده و به مبادله اطلاعات در مورد گروه‌های تروریستی بپردازند.
به‌موجب قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت سازمان ملل باید در اجرای ماده ۲۸ آیین‌نامه داخلی خود اقدام به ایجاد یک کمیته امنیتی خاص مرکب از تمامی اعضای شورا نماید. در چهارچوب این قطعنامه کمیته‌ای تحت عنوان "کمیته ضد تروریسم" به‌وجود آمد.
❇️ قطعنامه‌های محوری سازمان ملل
- قطعنامه ۱۳۷۳
این قطعنامه از کشورها خواست اقداماتی را به‌منظور افزایش توانایی قانونی و نهادی خود برای مقابله با فعالیت‌های تروریستی در سراسر جهان، در داخل و منطقه اجرا کنند.
از جمله این اقدامات:
- تأمین مالی تروریسم را جرم‌انگاری کنید.
- بدون تأخیر وجوه مربوط به افراد درگیر در اقدامات تروریستی را مسدود کنید.
- هر گونه حمایت مالی از گروه‌های تروریستی را رد کنید.
- تأمین پناهگاه امن، رزق و روزی یا حمایت از تروریست‌ها را سرکوب کنید.
- در مورد هر گروهی که اقدامات تروریستی انجام می‌دهند یا برنامه‌ریزی می‌کنند، اطلاعات را با دولت‌های دیگر به اشتراک بگذارید.
- همکاری با سایر دولت‌ها در تحقیق، کشف، دستگیری، استرداد و تعقیب کسانی که در این‌گونه اعمال دست دارند.
-کمک فعال و غیرفعال برای تروریسم را در قوانین داخلی جرم‌انگاری کنید و متخلفان را به دست عدالت بسپارید.
- قطعنامه ۱۶۲۴
در سپتامبر ۲۰۰۵، شورای امنیت قطعنامه ۱۶۲۴ را در مورد تحریک به ارتکاب اقدامات تروریستی به تصویب رساند.
شورای امنیت از همه دولت‌ها خواست تا اقدامات لازم و مناسب را مطابق با تعهدات خود تحت قوانین بین‌المللی اتخاذ کنند تا:
(الف) تحریک به ارتکاب یک عمل یا اعمال تروریستی توسط قانون ممنوع شود؛
ب) از چنین رفتاری جلوگیری شود؛
ج) از دادن پناهگاه امن به اشخاصی که اطلاعات معتبر و مرتبطی و دلایل جدی برای مقصر دانستن آنها وجود دارد، خودداری کنند.
همچنین از همه دولت‌ها خواست که به تلاش‌های بین‌المللی برای تقویت گفت‌وگو و گسترش تفاهم میان تمدن‌ها ادامه دهند.
همچنین شورای امنیت به کمیته مبارزه با تروریسم دستور داد که تلاش کشورهای عضو برای اجرای این قطعنامه را در گفت‌وگوها مد نظر قرار دهد و با کشورهای عضو برای کمک به ایجاد ظرفیت از طریق گسترش بهترین رویه حقوقی و ترویج تبادل اطلاعات همکاری کند.
❇️ وظایف کمیته ضد تروریسم
کمیته، وظیفه نظارت بر اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ (۲۰۰۱) را برعهده دارد.
قطعنامه از تمامی دولت‌ها می‌خواهد حداکثر ظرف ۹۰ روز بعد از تاریخ تصویب این قطعنامه و بر اساس تقویمی که از طرف کمیته مذکور پیشنهاد می‌شود، در چهارچوب تدابیری که اتخاذ می‌نمایند به اجرای این قطعنامه بپردازند.
از سپتامبر ۲۰۰۵ مدیریت کمیته ضد تروریسم همچنین مأموریت تعقیب اجرای قطعنامه (۲۰۰۵) ۱۶۲۴ شورای امنیت در رابطه با تشویق به ارتکاب اعمال تروریسم را بر عهده دارد.
یکی دیگر از وظایفی که برای کمیته ضدتروریسم در قالب قطعنامه ۲۱۷۸ سال ۲۰۱۴ تعریف شده، شناسایی و رفع شکاف‌ها و موانعی است که بر سر راه مقابله کشورها علیه پدیده نقل‌وانتقال و جابه‌جایی جنگجویان تروریست خارجی وجود دارد. جنگجویان خارجی افرادی هستند که به خارج از دولت محل اقامت یا تابعیت خود سفر کرده و در برنامه‌ریزی، آماده‌سازی و اجرای فعالیت تروریستی مشارکت کرده یا فعالیت‌های آموزشی در این مورد انجام می‌دهند.
❇️ تشکیلات کمیته ضد تروریسم
بر اساس آیین‌نامه نحوی کار کمیته ضد تروریسم مصوب ۱۶ اکتبر ۲۰۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، کمیته ضد تروریسم از ۱۵ عضو شورای امنیت تشکیل و رئیس کمیته از میان اعضای دائم شورای امنیت توسط این شورا انتخاب می‌شود.
کمیته دارای سه نایب‌رئیس است که از طرف شورای امنیت انتخاب می‌شوند. نواب رئیس می‌توانند هم از میان کشورهای عضو دائم و هم از میان کشورهای عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد انتخاب شوند.
رئیس و نواب رئیس کمیته به اتخاذ تدابیر لازم برای برپایی جلسات کمیته به نحو مطلوب می‌پردازند. کارهای دبیرخانه کمیته از طرف دبیرخانه سازمان ملل انجام می‌شود.
کمیته ضد تروریسم دارای ۳ کمیته شامل: مدیریت اجرایی کمیته مقابله با تروریسم، دفتر ارزیابی و مساعدت فنی و دفتر امور اداری و اطلاعات است. هر یک از نایب‌رئیسان سمت ریاست یکی از این کمیته‌ها را برعهده دارد.
❇️ ساختار رژیم مقابله با تروریسم شورای امنیت
❇️ اجلاس‌های کمیته
هر زمان که رئیس کمیته ضروری بداند و یا هر یک از اعضای کمیته در خواست نماید، کمیته تشکیل جلسه می‌دهد.
جلسات کمیته به‌صورت غیرعلنی و پشت درهای بسته تشکیل می‌شود مگر اینکه کمیته بر خلاف آن تصمیم بگیرد. در این جلسات کمیته می‌تواند از هر یک از اعضای سازمان ملل - به‌ویژه اگر موضوع آن کشور در کمیته مطرح باشد- دعوت کرده تا در جلسات شرکت نماید.
کمیته می‌تواند از هر یک از اعضای دبیرخانه و یا هر فردی که به نظرش دارای صلاحیت است دعوت نماید تا نظرات تخصصی و اطلاعات مربوطه را در اختیار کمیته قرار دهد.
❇️ دستور جلسه و تصمیمات
دستور جلسه کمیته شامل اطلاعاتی است که به کمیته ارائه شده است. کمیته به بررسی اطلاعات دریافتی مربوط به کارهای خود نه فقط از طرف دولت‌ها همچنین از طرف هر منبعی که می‌تواند آنها را ارائه نماید به‌ویژه سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی، سازمان‌ها و نهادهای غیردولتی و افراد خصوصی می‌پردازد. اطلاعات ارائه شده به کمیته اگر ارائه‌دهنده آنها و یا خود کمیته بخواهد، محرمانه خواهد بود.
کمیته با سازمان‌های بین‌حکومتی به‌ویژه سازمان‌هایی که در سیستم سازمان ملل هستند، توافق می‌نماید که فعالیت‌هایشان را در زمینه‌های مرتبط با کارهای کمیته برای اینکه اطلاعات مربوط به کارهایش به آن ارائه شود با هم انجام دهند.
قابل‌ذکر است که به‌منظور استفاده دولت‌ها از اطلاعات، کمیته به ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی در خصوص توانایی‌ها و کمک‌های تکنیکی پرداخته است که در آن اطلاعات دریافتی از طرف دولت‌ها، سازمان‌ها و نهادهایی که پیشنهاد ارائه کمک دارند، ثبت شده است.
این پایگاه که اطلاعات مربوط به متون قانونی و برنامه‌های آموزشی و فنی را در اختیار دارد ابزاری است که به دولت‌های خواهان، امکان دسترسی به تازه‌ترین اطلاعات فنی را فراهم می‌آورد.
پس از بررسی موضوعات مطرح شده، کمیته به اتخاذ تصمیم بر اساس روش اجماع می‌پردازد. در صورت عدم امکان رسیدن به اجماع، رئیس کمیته در جهت رسیدن به یک توافق به مشورت با اعضاء پرداخته و اگر بعد از مشورت نیز نتوانند به اجماع برسند، مسئله به شورای امنیت ارجاع می‌شود.
تصمیمات کمیته در صورت تمایل اعضاء به‌صورت مکتوب اتخاذ می‌شود. در این حالت رئیس ظرف ۴۸ ساعت به توزیع طرح تصمیم کمیته میان اعضاء می‌پردازد و از آنها می‌خواهد که اگر با آن مخالف هستند به اطلاع او برسانند؛ این زمان در موارد اضطراری می‌تواند کمتر باشد. اگر در مهلت مذکور اعتراضی دریافت نشد، طرح مذکور به‌عنوان تصمیم مصوب، محسوب می‌شود.
❇️ ارائه گزارش به شورای امنیت
شورای امنیت سازمان ملل دارای نظارت عالیه بر فعالیت‌های کمیته است. براین‌اساس هر سه ماه به بررسی ساختار، فعالیت‌ها و برنامه کار کمیته می‌پردازد. کمیته به‌وسیله نامه‌هایی که از طرف رئیس کمیته برای رئیس شورای امنیت ارسال می‌دارد به ارائه گزارش فعالیت‌های خود به شورا می‌پردازد. این گزارش در جلسه عمومی شورا در رابطه با مسائل صلح و امنیت بین‌المللی، قرائت می‌شود. علاوه‌برآن رئیس کمیته هنگامی که گزارشی از طرف یکی از دولت‌های عضو در رابطه با اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ دریافت می‌دارد و یا برای آن پاسخی تهیه می‌نماید، به اطلاع رئیس شورای امنیت می‌رساند.
جلسات کمیته محرمانه بوده ولی اجرای قطعنامه‌های ۱۳۷۳ و ۱۶۲۴ جریانی مداوم است و کمیته سعی در برقراری مذاکره با تمام دولت‌های عضو به‌منظور افزایش توانایی‌های ملی در زمینه مبارزه با تروریسم و ارتقای همکاری بین‌المللی میان سازمان ملل، دولت‌ها و ارگان‌های بین‌حکومتی دارد.
همچنین کمیته در صورت لزوم توصیه‌هایی شفاهی یا مکتوب به شورای امنیت در خصوص اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ بنا به تقاضای شورا می‌نماید.
❇️ دستورالعمل بازدید و تشریفات
مسئله بازدید کمیته ضد تروریسم از کشورهای عضو در گزارش کمیته نحوه فعالیت و در قطعنامه ۱۵۳۵ (۲۰۰۴) شورای امنیت به‌عنوان یکی از ابزارهایی که کمیته باید از آن برای اجرای مأموریتش در اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ ( ۲۰۰۱) استفاده نماید، مطرح شد. در این راستا در مواردی کمیته نیاز به بازدید از کشورهای عضو دارد. نحوه انجام بازدید و اهدافی که در این کار دنبال می‌شود بر اساس دستورالعملی موسوم به "دستورالعمل بازدید"دقیقاً تدوین شده است.
به‌موجب این دستورالعمل همه دولت‌های عضو سازمان ملل می‌توانند مورد بازدید کمیته ضد تروریسم قرار گیرند. این بازدیدها همیشه با توافق دولت مورد بازدید به عمل می‌آید مگر اینکه کمیته تصمیمی برخلاف آن اتخاذ نماید. برای بازدید، کمیته می‌تواند از سازمان‌های بین‌المللی - منطقه‌ای علاقه‌مند و دیگر نهادهای سازمان ملل از جمله دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل دعوت نماید تا در انجام درست مأموریت با کمیته همکاری نمایند.
اهداف بازدید عبارت‌اند از:
- برقراری مذاکره مستقیم با مقامات دولت مورد بازدید به‌منظور اجرای مؤثر قطعنامه ۱۳۷۳ (۲۰۰۱) شورای امنیت؛
- مشخص نمودن دقیق کمک تکنیکی که دولت مورد بازدید به آن نیاز دارد و برآورد مبنایی دقیق برای تسهیل برنامه‌های کمک متناسب در موضوعات مختلف مقابله با تروریسم.
❇️ تشریفات بازدید
در رابطه با بازدید از کشورهای عضو، در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۴ مقرراتی در کمیته ضد تروریسم تصویب شد که در آن چگونگی بازدید از مقدمات تا نحوه انجام آن تدوین شده است.
اداره اجرایی کمیته ضد تروریسم در رابطه با بازدید از کشورهای عضو به ارائه پیشنهادهایی به کمیته ضد تروریسم شورای امنیت می‌پردازد. این مقررات حاوی یک تحلیل مقدماتی از دلایل بازدید و لیست سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای همچنین ارگان‌های سازمان ملل از جمله دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل (UNODC) است که در آن به نحوه ارائه کمک فنی به دولت عضو ذی‌نفع جهت انجام بهتر تعهداتش بر طبق قطعنامه ۱۳۷۳ (۲۰۰۱) شورای امنیت اشاره شده است.
کمیته ضد تروریسم با توجه به پیشنهادهای ارائه شده توسط مدیریت اجرایی به اتخاذ تصمیم می‌پردازد. بعد از اتخاذ تصمیم کمیته، مدیریت اجرایی باید توافق دولت ذی‌نفع را برای اینکه بازدید صورت گیرد، جلب نماید.
مدیریت اجرایی کمیته ضد تروریسم به بررسی ترکیب گروه بازدیدکننده می‌پردازد و با مشورت با کشور ذی‌نفع از سازمان‌های بین‌المللی-منطقه‌ای همچنین ارگان‌های سازمان ملل دعوت می‌نماید تا کارشناس یا کارشناسانی را بنا به نیاز معرفی نمایند. این کارشناسان به ارائه توصیه‌های فنی در خصوص قواعد بین‌المللی و رویه‌های مطلوب در زمینه اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت می‌پردازد. نقش آنها عمدتاً کمک به تدارک بازدید، ارائه توصیه‌های فنی به هنگام بازدید و جمع‌آوری کمک‌های مالی لازم برای تهیه گزارش بازدید است.
اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم با مقامات صلاحیت‌دار دولت مورد بازدید در خصوص اصول اساسی بازدید به‌ویژه در موارد ذیل گفت‌وگو می‌نماید:
تاریخ‌های بازدید، چهارچوب بازدید (یعنی جهات قطعنامه ۱۳۷۳ (۲۰۰۱)) شورای امنیت که گروه بازدید به آن خواهد پرداخت)، مشخص نمودن برنامه بازدید، لیست اعضای دولت و مرتبه مسئولانی که گروه بازدید باید با آنها ملاقات نماید، مسائل پشتیبانی که دولت، مسئول آن خواهد بود به‌ویژه ارائه خدمات تفسیر و ترجمه، اماکن و حمل‌ونقل.
❇️چگونگی انجام بازدید
مطابق رویه، کمیته ضد تروریسم در رابطه با برخورد بدون تبعیض با دولت‌ها و برای اینکه بازدیدها از قواعد یگانه‌ای تبعیت نمایند، بر اساس مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها به بازدید می‌پردازد. به انگیزه ایجاد شفافیت، گروه‌های بازدید در پایان، جلسات ارزیابی با دولت مورد بازدید تشکیل می‌دهند.
این بازدیدها از طرف کارشناسان کمیته ضد تروریسم با مشارکت سازمان‌ها و ارگان‌های بین‌المللی از قبیل سازمان جهانی تجارت، اتحادیه اروپا، دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل، سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری، سازمان جهانی پلیس جنایی (اینترپل) و گروه ویژه اقدام مالی (اف ای تی اف) و مرکز آفریقایی مطالعات و تحقیق در مورد تروریسم صورت می‌گیرد.
❇️تعقیب مأموریت
هر گروه بازدید، ظرف ۳۰ روز بعد از بازدید به ارائه گزارشی به کمیته ضد تروریسم می‌پردازد که در آن مسائل مورد ملاحظه در مأموریت در کشور بازدید شده گنجانیده می‌شود. این گزارش حاوی نتایجی است که توسط گروه بازدید در مورد مسائل ذیل ارائه می‌شود:
- خلأهای ملاحظه شده در اجرای مفاد قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت؛
- توانایی دولت به انجام تعهداتی که قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت برای آن به وجود می‌آورد؛
- نیازهای اولیه دولت مورد بازدید.
با استناد به نتایج مذکور، گزارش باید حاوی توصیه‌های اداره اجرایی در رابطه با تدابیری باشد که دولت مورد بازدید جهت انجام تعهداتش بر طبق قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت اتخاذ نماید.
طرح کامل گزارش مذکور ابتدا به دولت مورد بازدید ارائه می‌شود. این دولت ظرف ۳۰ روز باید به بررسی و ارائه ملاحظات به مدیریت اجرایی کمیته بپردازد. در پایان ۳۰ روز، اداره اجرایی باید ظرف ۱۵ روز به تدوین قطعی گزارش بازدید بپردازد و آن را به کمیته کامل برای بررسی و تأیید ارائه دهد.
بعد از تأیید کمیته، گزارش به‌طور رسمی به دولت مورد بازدید داده می‌شود.
این دولت باید ظرف ۹۰ روز گزارشی ارائه دهد که در آن در خصوص تدابیری که برای اجرای توصیه‌های کمیته و انجام تعهداتی که بر اساس قطعنامه ۱۳۷۳ بر عهده گرفته توضیحاتی داده باشد.
به‌جز ابلاغ رسمی به دولت ذی‌نفع، گزارش بازدید، محرمانه بوده مگر اینکه دولت ذی‌نفع تصمیمی بر خلاف آن بگیرد. بعد از تأیید گزارش بازدید، کمیته ضد تروریسم به انتشار اعلامیه‌ای می‌پردازد که در آن به بازدید مذکور به‌صورت کلی اشاره می‌شود. متن این سند به‌وسیله مدیریت اجرایی تدوین و به‌وسیله کمیته ضد تروریسم بررسی و تأیید می‌شود.
❇️گزارش دولت‌ها به کمیته ضد تروریسم
دولت مورد بازدید باید ظرف ۹۰روز به ارائه گزارش خود به کمیته ضد تروریسم بپردازد. به‌موجب قطعنامه ۱۳۷۳ در این گزارش باید دولت‌ها به تدابیری که در رابطه با اجرای قطعنامه مذکور اتخاذ نموده‌اند، اشاره نمایند. این گزارش‌ها مبنای اقدام کمیته نزد دولت‌های عضو را تشکیل می‌دهد. گزارش مذکور به‌وسیله یکی از سه کمیته، بررسی شده و سپس مورد بررسی تمام اعضای کمیته در جلسه کامل قرار می‌گیرد.
دولت ذی‌نفع می‌تواند به‌منظور روشن نمودن سؤالاتی که بعد از مطالعه گزارش آن مطرح می‌شود، خواهان جلسه‌ای با کمیسیون بررسی‌کننده گزارش شود.
اداره اجرایی کمیته ضد تروریسم در خصوص جنبه‌های تکنیکی گزارش‌ها به‌ویژه مسائل مربوط به حقوق و رویه در زمینه مالی، گمرکی و مهاجرتی و استرداد و نیز مسائل مربوط به پلیس و سرکوب و قاچاق سلاح به ارائه توصیه‌هایی به کمیته می‌پردازد.
بعد از بررسی گزارش دولت، کمیته در نامه‌ای که برای دولت مذکور می‌فرستد از آن می‌خواهد تا به ارائه اطلاعات کامل‌تری در رابطه با سؤالات مطروحه که به نظر کمیته برای اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ لازم است، پاسخ دهد. دولت‌ها باید پاسخ خود را ظرف ۳ ماه در قالب گزارش جدیدی به کمیته ارائه دهند.
گزارش اعضا ابتدا در هر یک از این سه زیرکمیته بررسی می شود سپس در کمیته مقابله با تروریسم مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
❇️تشکیل اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم (CTED)
شورای امنیت به‌منظور هر چه بیشتر فعال‌نمودن کمیته، در سال ۲۰۰۴ قطعنامه شماره ۱۵۳۵ را تصویب کرد. بر اساس این قطعنامه "اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم (CTED)" ایجاد شد. وظیفه این مدیریت این است که نظرات کارشناسان را در مورد تمامی موضوعات قطعنامه ۱۳۷۳ در اختیار کمیته قرار دهد. همچنین مدیریت مذکور وظیفه دارد به تسهیل ارائه کمک‌های تکنیکی به کشورها و ایجاد همکاری نزدیکتر هم در سیستم سازمان ملل و هم میان سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌حکومتی بپردازد.
بنابراین هدف از ایجاد این اداره، اعمال نظارت بهتر کمیته بر اجرای قطعنامه ۱۳۷۳، افزایش توانایی دولت‌های عضو از طریق تسهیل در فراهم‌آوردن کمک تکنیکی و ارتقای همکاری و هماهنگی نزدیکتر با سازمان‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و محلی است.
CTED در دسامبر ۲۰۰۵ رسماً کار خود را آغاز کرد و مأموریت آن با قطعنامه ۲۶۱۷ (۲۰۲۱) شورای امنیت تا پایان سال ۲۰۲۵ تمدید شد.
اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم، گزارش‌های ارائه شده توسط دولت‌ها را در زمینه‌هایی مانند تهیه پیش‌نویس قانون، تأمین مالی تروریسم، کنترل مرزی و گمرکی، پلیس و اجرای قانون، قانون پناهندگان و مهاجرت، قاچاق اسلحه و امنیت دریایی و حمل‌ونقل، تجزیه‌وتحلیل می‌کند.
اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم به دو بخش تقسیم می‌شود: ۱- دفتر ارزیابی و کمک فنی (ATAO) و ۲- دفتر اداری و اطلاعاتی (AIO).
علاوه بر این، پنج گروه فنی در ATAO کار می‌کنند تا مسائل و معیارهای ارزیابی را در حوزه تخصصی فنی خود شناسایی و منتشر کنند. گروه‌ها به ترتیب با کمک‌های فنی، تأمین مالی تروریسم، کنترل مرزی، قاچاق اسلحه، قانون‌گذاری، استرداد و کمک حقوقی متقابل و در نهایت، مسائل مطرح شده توسط قطعنامه ۱۶۲۴ (۲۰۰۵) همچنین جنبه‌های حقوق بشری مبارزه با تروریسم در چهارچوب قطعنامه ۱۳۷۳ (۲۰۰۱) سروکار دارند.
در دفتر اداری و اطلاعاتی، یک واحد کنترل کیفیت برای بهبود کیفیت فنی و سازگاری در زبان و قالب اسناد اداره اجرایی و یک واحد ارتباطات عمومی و اطلاع‌رسانی برای تقویت فعالیت‌های اطلاع‌رسانی وجود دارد.
CTED همچنین نیازهای کشورهای عضو را در چهارچوب اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ تجزیه‌وتحلیل و به کمیته کمک می‌کند تا درخواست‌های کمک کشورها را اولویت‌بندی و منابع بالقوه را توصیه کند.
دستور کار اداره اجرایی، آخرین بار در سال ۲۰۱۷ به‌موجب قطعنامه ۲۳۹۵ بازبینی و نهایی شده است.
❇️نقش کمیته در مقابله با تأمین مالی تروریسم
اگرچه تعداد و ماهیت گروه‌ها و تهدیدات تروریستی در طول زمان تغییر می‌کند ولی نیاز اساسی تروریست‌ها برای جمع‌آوری، جابه‌جایی و استفاده از منابع مالی ثابت باقی می‌ماند. وجوه از طریق روش‌های مختلفی جمع‌آوری می‌شود که شامل سوءاستفاده از شرکت تجاری قانونی، بهره‌برداری از منابع طبیعی، سوءاستفاده از سازمان‌های غیرانتفاعی و تارنما‌های تأمین مالی جمعی می‌شود.
تروریست‌ها و گروه‌های تروریستی ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم با گروه‌های جنایتکار سازمان‌یافته مرتبط باشند و ممکن است در فعالیت‌های مجرمانه از جمله قاچاق مواد مخدر یا اسلحه، قاچاق انسان، اخاذی و آدم‌ربایی برای باج‌گیری شرکت کنند.
اقدامات ردیابی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مالی، اطلاعات کلیدی در مورد شبکه‌های تروریستی و پیوند با تروریست‌های منفرد، از جمله تروریست‌های خارجی ارائه می‌دهد.
کنوانسیون بین‌المللی سرکوب تأمین مالی تروریسم (1999) و قطعنامه‌های 1373 (2001) و2462 (2019) شورای امنیت، از کشورها می‌خواهند که از تأمین مالی تروریسم جلوگیری و آن‌را سرکوب کنند. از آنها می‌خواهد تا مکانیسم های مؤثری برای مسدود کردن وجوه، دارایی های مالی، منابع اقتصادی یا خدمات مالی یا سایر خدمات مرتبط افراد درگیر یا مرتبط با تروریسم همچنین از قرار گرفتن این سرمایه‌ها در اختیار تروریست‌ها جلوگیری کنند.
شورا در قطعنامه ۲۱۷۸ (۲۰۱۴) خود از کشورهای عضو می‌خواهد که فعالیت‌های تأمین مالی تروریسم مرتبط با تروریست‌ها را مختل و سفر، استخدام و تأمین مالی آنها را جرم‌انگاری کنند. علاوه بر این، شورا همچنین از کشورها می‌خواهد که برای درک بهتر ماهیت و دامنه پیوندهایی که ممکن است بین تروریسم و جرایم سازمان‌یافته اعم از داخلی یا فراملی بر اساس قطعنامه ۲۴۸۲)۲۰۱۹(وجود داشته باشد، اطلاعات را جمع‌آوری کنند.
ارزیابی انطباق با الزامات قابل اجرای مقابله با تأمین مالی تروریسم بخشی از وظایف اصلی کمیته مبارزه با تروریسم از زمان آغاز به کار آن در سال ۲۰۰۱ بوده و در نتیجه به یکی از محورهای اصلی کار اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم تبدیل شده است.
اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم در انجام ارزیابی‌های خود بر الزامات مربوط به جرم‌انگاری و تعقیب تأمین مالی تروریسم، مکانیسم‌های انجماد موثر، انجام ارزیابی ریسک تأمین مالی تروریسم، جلوگیری از سوءاستفاده از سازمان‌های غیرانتفاعی و سیستم های حواله جایگزین برای اهداف تأمین مالی تروریسم و شناسایی و جلوگیری از حمل و نقل غیرمجاز ارز، متمرکز است.
در سال‌های اخیر، این مرکز توجه فزآینده‌ای به خطرات تأمین مالی تروریسم مرتبط با فناوری‌های جدید، از جمله پرداخت‌های تلفن همراه، دارایی‌های مجازی، سیستم‌های پرداخت اینترنتی و پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی و نیاز به ایجاد مشارکت‌های مؤثر مرتبط با بخش خصوصی داشته است. علاوه بر این، بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت، اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم به بررسی پیوندهای بین جنایات سازمان یافته، فعالیت‌های غیرقانونی و تأمین مالی تروریسم می‌پردازد.
در اجرای وظایف خود، اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم از نزدیک با نهادهای مربوطه سازمان ملل متحد همکاری و به‌عنوان معاون مشترک گروه کاری حقوقی و کیفری و مقابله با تأمین مالی تروریسم پیمان هماهنگی جهانی مبارزه با تروریسم سازمان ملل متحد عمل می‌کند و فعالیت‌های خود را با شرکای خارجی، از جمله FATF و نهادهای منطقه‌ای به سبک این گروه(FSRB) به اشتراک می‌گذارد.
قطعنامه2462(2019) شورای امنیت ابزارهای مورد نیاز برای تقویت ارزیابی‌های تأمین مالی تروریسم را از طریق انجام بازدیدهای هدفمند و متمرکز، در اختیار اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم قرار داد.
❇️ همکاری با FATF
علاوه بر کنوانسیون‌های مربوطه و قطعنامه‌های شورای امنیت، تجزیه‌وتحلیل اجرای اقدامات مقابله با تأمین مالی تروریسم توسط کشورهای عضو نیز بر اساس استانداردهای بین‌المللی مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و اشاعه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) هدایت می‌شود.
متدولوژی FATF بر ارزیابی اثربخشی اقدامات از طریق ارزیابی اجرای نتایج فوری تمرکز دارد و توصیه‌ها و روش‌شناسی را منظم به‌روز می‌کند تا تهدیدها یا آسیب‌پذیری‌های جدید را منعکس کند. شورا از کشورها خواسته است که این توصیه‌ها را در قطعنامه‌های مرتبط اجرا کنند. در اکتبر ۲۰۲۰ دستورالعمل مربوطه FATF بازنگری شد.
❇️ همکاری بین‌المللی
سازمان‌های بین‌المللی نقش مهمی در ارائه کمک به دولت‌ها برای اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ دارند. از سال ۲۰۰۱ کمیته ضد تروریسم جلسات خاص با سازمان‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و محلی برای بررسی چگونگی همکاری این سازمان‌ها با آن در چهارچوب اقدام بر علیه تروریسم در سطح جهانی داشته است.
در اولین نشست که در تاریخ ۶ مارس ۲۰۰۳ با شرکت ۵۷ سازمان برگزار شد توافق شد که سازمان‌های بین‌المللی به مبادله اطلاعات در مورد کدها، قواعد و رویه‌های مطلوب در تخصص خود و سازمان‌های منطقه‌ای و محلی، به تهیه و تدوین مکانیسم‌ها برای تسهیل کمک و همکاری میان کشورهای همسایه بپردازند.
هر سازمان در چهارچوب این همکاری، زمینه تخصصی خود را در اولویت قرار داده و بدین ترتیب از اتلاف هزینه و تداخل فعالیت خودداری نموده و به انجام بهتر مأموریت خود می‌پردازد. سازمان‌های منطقه‌ای و محلی دقت می‌نمایند که حکومت‌های کشورهای عضوشان مبارزه بر علیه تروریسم را در چهارچوب قطعنامه ۱۳۷۳ به‌عنوان موضوع مهم و در اولویت محسوب نمایند.
❇️ایران و کمیته ضد تروریسم
در قطعنامه ۱۳۷۳(۲۰۰۱)، شورای امنیت از کشورها خواست که اقداماتی را که برای اجرای این قطعنامه انجام داده‌اند به کمیته ضد تروریسم گزارش دهند.
براین‌اساس، کمیته با هر یک از کشورهای عضو سازمان ملل گفت‌وگو کرد تا به آنها کمک کند که ظرفیت‌های ملی مبارزه با تروریسم خود را افزایش داده و همکاری بین‌المللی بین سیستم سازمان ملل، کشورها و سایر نهادهای بین‌دولتی را تقویت کنند.
این گزارش‌ها بزرگترین مجموعه اطلاعاتی جهان در مورد ظرفیت مبارزه با تروریسم هر یک از ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل را تشکیل می‌دهد.
گزارش‌های مربوط به سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ منتشر و با این حال، تصمیم گرفته شد که گزارش‌های بعدی در مورد قطعنامه ۱۳۷۳ عمومی نشود.
جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۱ مستمر به سؤالات مرتبط با بند ۶ قطعنامه ۱۳۷۳ و قطعنامه ۱۶۲۴ (۲۰۰۵) پاسخ داده که برای کمیته مبارزه با تروریسم ارسال شده است. قبل از اعمال محدودیت کمیته ضد تروریسم برای انتشار گزارش‌ها در سال ۲۰۰۷، ۵ گزارش ایران در سال‌های ۲۰۰۱، ۲۰۰۳، ۲۰۰۴، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ به‌عنوان سند شورای امنیت برای عموم منتشر شده است.
📩 گزارش 2007 کمیته درباره ایران
تارنمای کمیته مبارزه با تروریسم:
https://www.un.org/securitycouncil/ctc
کمیته مبارزه با ترویسم, شورای امنیت, سازمان ملل پولشویی, تامین مالی تروریسم, ایران و کمیته ضد تروریسم
|