** نقض اصل ممنوعیت توسل به زور
حمله اسرائیل به خاک ایران نقض بند ۴ ماده ۲ منشور ملل متحد است که استفاده یا تهدید به زور علیه تمامیت ارضی کشورها را ممنوع می‌کند و مصداق تجاوز نظامی است.
حمله اسرائیل به ایران بدون مجوز شورای امنیت انجام شد، نقض آشکار این اصل است. حتی در صورت صرف حمله به اماکن نظامی باز هم این حمله خلاف منشور ملل متحد تلقی می‌شود.
بند ۴ ماده ۲ منشور سازمان ملل متحد، استفاده از زور در روابط بین کشورها را مگر در دو حالت ممنوع می‌داند، اول، در حالت دفاع مشروع بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد و دوم، در صورت مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت فصل هفتم منشور ملل متحد تعریف شده است.
براساس تفسیر صحیح حقوقی و رویه دیوان بین‌المللی دادگستری، دفاع مشروع منوط به وقوع حمله مسلحانه بالفعل است و صرف تهدید و یا تصور وقوع حمله در آینده، مجوز اقدام نظامی را صادر نمی‌کند.
ادعای «حمله پیش‌دستانه» اسرائیل فاقد مشروعیت حقوقی است، زیرا هیچ سند بین‌المللی این مفهوم را به رسمیت نمی‌شناسد.
ماده ۵۱ منشور ملل متحد، دفاع مشروع را تنها در صورت وقوع «حمله مسلحانه» مجاز می‌داند. هیچ شواهدی مبنی بر حمله قریب‌الوقوع ایران وجود نداشت.
** نقض اصل احترام به حاکمیت
این حملات که زیرساخت‌های اقتصادی را هدف قرار داد، نه‌تنها حاکمیت ایران را نقض کرد، بلکه صلح و امنیت بین‌المللی را به خطر انداخت.
ماده ۲ منشور ملل متحد، مداخله در امور داخلی کشورها را ممنوع می‌کند. آسیب رساندن به اماکن مسکونی و اقتصادی مصداق مداخله غیرقانونی است.
** نقض کنوانسیون‌های ژنو و پروتکل‌های الحاقی
کنوانسیون چهارم ژنو (۱۹۴۹) و پروتکل الحاقی اول (۱۹۷۷)، کشورها را از هدف قرار دادن غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی منع می‌کنند.
در ماده ۵۲ پروتکل اول الحاقی به کنوانسیون ژنو، یک شیء تنها در صورتی هدف نظامی محسوب می‌شود که مشارکت موثر در عملیات نظامی داشته و نابودی آن مزیت نظامی قطعی فراهم آورد.
ماده ۵۱ پروتکل الحاقی اول نیز، اصل تناسب و تمایز را الزام‌آور می‌کند، به این معنا که حملات نظامی باید بین اهداف نظامی و غیرنظامی تمایز قائل شوند و خسارات غیرنظامی نباید بیش از مزیت نظامی مورد انتظار باشد.
حمله به مراکز درمانی، رسانه‌ای و فرهنگی از موارد نقض ماده ۱۸ و ۱۹ کنوانسیون چهارم ژنو و ماده ۵۲ پروتکل الحاقی اول است.
مصونیت خبرنگاران از هرگونه تعرض در کنوانسیون‌های ژنو ۱۹۴۹، به ویژه کنوانسیون سوم و پروتکل‌های الحاقی، به ویژه ماده ۷۹ پروتکل الحاقی اول به عنوان یک قاعده اولیه و آمره، مورد شناسایی و تضمین قرار گرفته است.
ماده ۳۵ پروتکل الحاقی اول، استفاده از سلاح‌هایی که رنج غیرضروری یا خسارات گسترده ایجاد می‌کنند را ممنوع می‌کند. اسرائیل به پالایشگاه‌ها حمله کرد که آتش‌سوزی‌های غیرقابل کنترل ایجاد کردند که نقض تعهدات اسرائیل تحت کنوانسیون‌های ژنو است.
ترور دانشمندان هسته‌ای، که غیرنظامی محسوب می‌شوند نیز نقض کنوانسیون‌های ژنو (۱۹۴۹) است که حفاظت از غیرنظامیان در زمان درگیری را الزامی می‌کند.
اعضای سازمان ملل طبق ماده 56 پروتکل الحاقی کنوانسیون‌های ژنو هیچ‌گونه مجوزی برای حمله به تاسیسات هسته‌ای دیگر کشورها ندارند و از این عمل خطرناک و ضد انسانی منع شده‌اند.
بر همین اساس، مطابق ماده ۸ اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) این اقدامات از مصادیق بارز جنایات جنگی محسوب می‌شود.
** نقض قطعنامه 1738 شورای امنیت
حمله به خبرنگاران و رسانه ها در حین درگیری مسلحانه، برخلاف قطعنامه ۱۷۳۸ شورای امنیت است. این قطعنامه بر حفاظت از رسانه‌ها در مخاصمات مسلحانه تأکید داشته و با شدیدترین لحن ممکن حملات عامدانه و هدفمند علیه خبرنگاران، کارکنان رسانه‌ای و تجهیزات رسانه‌ای در جریان مخاصمات مسلحانه را محکوم نموده و آن را نقض صریح حقوق بین الملل می‌داند.
** نقض آشکار میثاق بین المللی
حمله به صدا و سیما، فارغ از نقض آشکار ماده ۶ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی در خصوص حق حیات، نقض صریح ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی با موضوع آزادی مردم در داشتن نظر و بیان و دسترسی آزاد به اطلاعات و رسانه بدون ملاحظات مرزی نیز محسوب می‌شود.
** نقض کنوانسیون حفاظت از تاسیسات هسته‌ای
در خصوص ممنوعیت حمله به تاسیسات هسته‌ای در حقوق بین‌الملل نیز بر اساس مقررات بین‌المللی، تاسیسات هسته‌ای غیرنظامی تحت حمایت حقوق بشردوستانه بین‌المللی قرار دارند و طبق پروتکل‌های الحاقی به کنوانسیون‌های ژنو مصوب ۱۹۷۷ و کنوانسیون حفاظت از تاسیسات هسته‌ای در زمان مخاصمه مسلحانه مصوب ۱۹۸۰، حمله به این مراکز منجر به فجایع زیست‌محیطی و انسانی گسترده شده و در نتیجه ممنوع است.
تأسیسات هسته‌ای ایران، تحت پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) قرار دارد. اساسنامه آژانس و پروتکل‌های پادمانی، کشورها را از حمله به تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت منع می‌کنند.
ماده ۵۶ پروتکل الحاقی اول کنوانسیون‌های ژنو، حملات به تأسیسات حاوی «نیروهای خطرناک»، مانند سایت‌های هسته‌ای، را به دلیل خطر انتشار مواد رادیواکتیو ممنوع می‌کند.
** نقض کنوانسیون‌های حفاظت از محیط زیست
کنوانسیون ENMOD (۱۹۷۶) و ماده ۵۵ پروتکل الحاقی اول، تخریب محیط‌زیست در جریان مخاصمات مسلحانه را ممنوع می‌کنند. حملات به مراکز نفتی می‌توانست به آلودگی گسترده منجر شود، نقض این تعهدات است. این خسارات مصداق «تخریب گسترده محیط‌زیست» تحت ماده ٨ اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی ICC است.
** نقض قطعنامه 3314 سازمان ملل
در سال ۱۹۷۴، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه ۳۳۱۴ مفهوم تجاوز را استفاده از نیروی مسلح علیه حاکمیت یا تمامیت ارضی یک دولت تعریف می‌کند. حملات اسرائیل، که بدون مجوز شورای امنیت و بدون تحقق شرایط دفاع مشروع، از مصادیق بارز تجاوز مسلحانه است. ماده ۳(الف) این قطعنامه، بمباران خاک یک دولت توسط دیگری را تجاوز می‌داند.
**تجاوز آشکار
جرم تجاوز یکی از ۴ جرم اصلی بین‌المللی تحت اساسنامه رم دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) در کنار نسل‌کشی، جنایت‌ها علیه بشریت و جنایت‌های جنگی است. این جرم به برنامه‌ریزی، آماده‌سازی، آغاز یا اجرای یک عمل تجاوز یا استفاده از زور در نقض منشور سازمان ملل توسط شخصی در موقعیت ریاست، مانند رئیس کابینه یا فرمانده ارشد نظامی، اشاره دارد.
کلمات کلیدی :
قوانین بین‌المللیاصول بین‌المللینقض قوانین بین‌المللینقض کنوانسیون‌های ژنونقض قطعنامه سازمان مللمرکز اطلاعات مالی