اولین برنامه راهبردی2005-2010  دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد با هدف مساعدت فنی به کشور ایران در زمینه کاهش عرضه و تقاضای مواد مخدر و حاکمیت قانون، در سال 2005 تدوین و ابلاغ شد که شامل سه بخش بود:
 (۱) کاهش عرضه مواد - كمك به دولت در زمینه کاهش قاچاق به داخل، خارج و یا از طریق ایران؛ 
(۲) کاهش تقاضای مواد - همکاری و توسعه اقدامات پیشگیرانه، درمان و بازتوانی در زمینه سوءمصرف و ایدز؛ 
(۳) حاکمیت قانون - ارتقاي حاکمیت قانون از طریق تقویت اقدامات پیشگیرانه از جرم و ایجاد معاضدت قضایی.

در سال ۲۰۱۵ سند برنامه مشارکت کشوری دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (۲۰۱۹-۲۰۱۵) تدوین شد و حاوی دامنه راهبردی فعالیت‌ها، همکاری و شراکت دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران بود و تا پایان سال ۲۰۲۲ تمدید شد.

آخرین برنامه مشارکت کشوری UNODC در جمهوری اسلامی ایران (2026-2023) چهارچوب راهبرد جامع مشارکت فنی، کمک مالی و همکاری برای حمایت از سیاست‌ها، اقدامات و تلاش‌های سازمان ملل را مشخص کرد. 

این برنامه در زمینه پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر، جرم و جنایت و فساد، کمک‌های فنی پایدار و با کیفیت را به مقامات، سازمان‌های غیردولتی(NGO)، سازمان‌های جامعه مدنی (CSOs)و دانشگاه‌های ایران ارائه می‌کند.

این برنامه ضمن در نظر گرفتن دستاوردهای گذشته تحت برنامه مشارکت کشوری قبلی (۲۰۲۲-۲۰۱۵) و اهمیت حفظ نتایج به‌دست‌آمده در این دوره، از پاسخ‌های ملی به چالش‌های مبرم مواد مخدر و جرم و جنایت در کشور حمایت و آنها را تقویت خواهد کرد.

زیربرنامه‌ها
این برنامه مشارکت کشوری، از ۴ زیر برنامه تشکیل شده است:
زیربرنامه ۱: ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺮزها و قاچاق؛ 
زیربرنامه ۲: ﺟﺮم، ﻓﺴﺎد و ﻋﺪاﻟﺖ کیفری؛ 
زیربرنامه ۳: پیشگیری، درﻣﺎن و بازتوانی و مراقبت‌های مربوط به ﻣﻮاد و از ایدز؛ 
زیربرنامه ۴: معیشت‌های جایگزین و ﺗﻮسعه پایدار.
در ادامه، به زیر برنامه‌های مرتبط با مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم می‌پردازیم.

زیربرنامه۲: جرم، فساد و عدالت کیفری
هدف از طراحی زیربرنامه فوق، حمایت و ارتقای سه حوزه اصلی مشارکت در خصوص:
1)    بهبود ساختار و چهارچوب‌های ملی نهادی و تقنینی در زمینه مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی مطابق با کنوانسیون مبارزه با این‌گونه جرایم و پروتکل‌های الحاقی آن؛ 
بخش مهمی از فعالیت‌ها، تلاش برای حمایت از همکاری‌ها و مشارکت منطقه‌ای و بین‌المللی در موضوعات مربوط به جرایم سازمان‌یافته فراملی از طریق تسهیل مشارکت فعال در مجامع، رویدادها و چهارچوب‌های مربوطه همچنین حمایت از شبکه گسترده ارتباطات میان همتایان ایرانی و کارشناسان بین‌المللی است.
به‌علاوه، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد با همتایان خود در خصوص اهمیت تصویب کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی و الحاق به پروتکل‌های آن از طریق فعالیت‌های ترویجی و کارگاه‌های تخصصی و نشست‌ها، به تعامل می‌پردازد.
یکی از اهداف دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، تقویت ظرفیت‌های ملی به منظور پیشگیری از فساد و ارتقای همکاری‌های بین‌المللی در استرداد دارایی ها، معاضدت قضایی و استرداد مجرمین از طریق حمایت فنی از مشارکت ایران در چرخه دوم مکانیزم مرور کنوانسیون مبارزه با فساد سازمان ملل متحد و پیگیری آن است. 
علاوه بر این، اقدامات و پیگیری‌های لازم برای دستیابی به کمک‌های فنی شناسایی شده در چرخه اول مکانیزم مرور کنوانسیون مبارزه با فساد سازمان ملل متحد ارائه می‌کند.
مسائل دیگری مانند ارتقای نقش بخش خصوصی و جامعه مدنی در مبارزه با فساد و آگاه سازی و ترویج با هماهنگی شرکای اجرایی مربوطه مورد توجه این دفتر قرار دارد.

 ۲) تقویت ظرفیت‌های نهادی ضدفساد مطابق با کنوانسیون مبارزه با فساد سازمان ملل متحد؛ 
در حوزه مبارزه با فساد، زیربرنامه ۲ به همتایان ملی و شرکای اجرایی در زمینه نهادینه‌سازی و اجرای راهبرد جامع و مستحکم ضدفساد مطابق با کنوانسیون مبارزه با فساد سازمان ملل متحد، حمایت‌های فنی ارائه و به سایر موارد مهم مانند آگاهی‌سازی و ترویج توجه می‌نماید.
این دفتر گسترش همکاری‌های خود را با همتایان ملی و شرکای اجرایی، به‌خصوص مرکز اطلاعات مالی ایران، به‌منظور نظارت و تحقیق بر پرونده‌های پولشویی، همکاری مرکز اطلاعات مالی با سایر همتایانش در سطح بین‌المللی و کمک به کشور جهت تعامل و همکاری نزدیک‌تر با مجامع بین‌المللی مرتبط با مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم همچون کارگروه اقدام مالی و گروه اگمونت، دنبال می‌کند.
زیربرنامه 2، هم‌افزایی با برنامه جهانی مبارزه با پولشویی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد را اطمینان می‌دهد.
در چهارچوب این برنامه، همکاری بین‌المللی و منطقه‌ای که با چالش‌های مشابه مواجهند (به‌عنوان‌مثال افغانستان، عراق و ترکیه) با کشورهای مقصد، مورد حمایت واقع می‌شوند.

 ۳) افزایش اقدامات و ظرفیت‌های ملی پیشگیری از جرم و رویه‌ها و اقدامات عدالت کیفری طراحی شده؛
زیربرنامه ۲ از بهبود ظرفیت‌ها و چهارچوب ملی قانون‌گذاری و نهادی در مبارزه با قاچاق اموال فرهنگی و بازیابی و بازگشت کارهای هنری مسروقه حمایت می‌کند. 
سایر حوزه‌های همکاری شامل مبارزه با جرایم سایبری و توقیف کالاها و دارایی‌های قاچاق هستند. 
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در پی فرصت‌های آغاز مشارکت جدید با شرکای ملی اجرایی مربوطه، به‌منظور شناسایی ابزار و رویه‌های مثبت در زمینه مبارزه با انواع جدید جرایم از جمله جرایم محیط زیستی و حیات‌وحش است.
 همچنین دفتر مذکور، مقامات ملی مربوطه را به‌منظور بهبود اقدامات پیشگیری از جرم و ارتقای نظام عدالت کیفری کارآمد، عادلانه و پاسخ‌گو مطابق با کنوانسیون‌های مرتبط سازمان ملل متحد همچنین هنجارها و استانداردهای جهان‌شمول و اجرای فعالیت‌های ترویجی و ظرفیت‌سازی و ارتقای همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، مورد حمایت فنی و اصولی قرار می‌دهد. 

این مهم حوزه‌هایی از قبیل سیاست‌های پیشگیرانه، دسترسی به معاضدت حقوقی، بهسازی زندان‌ها، جایگزین‌های حبس، عدالت برای کودکان و حمایت از شهود و قربانیان را پوشش می‌دهد. 

این برآیند به تصویب اسناد حقوقی بین‌المللی به‌منظور پیشگیری و مبارزه با تروریسم، به‌مجرد درخواست مقامات ملی و کمک به بهبود ظرفیت‌های پیشگیری از تروریسم در چهارچوب هنجارها و استانداردهای بین‌المللی کمک می‌کند.

در تمامی حوزه‌های فوق، به اشتراک گذاشتن تخصص، دانش، هنجارها و استانداردهای جهان‌شمول، نمونه‌های موفق، ابزار فنی و دستورالعمل‌ها از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی و رویدادهای فنی برای مقامات ملی، کارشناسان، دانشگاهیان، بخش خصوصی و سازمان‌های جامعه مدنی، قسمت اصلی ظرفیت‌سازی است.

برنامه مشارکت ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۶
برنامه مشارکت کشوری ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۶ از قسمت‌های ذیل تشکیل شده است:
1- اطلاعات عمومی
1.1- اطلاعات عمومی 
1.2- خلاصه اجرایی برنامه 
1.3- تأییدکنندگان

2- تحلیل مسئله و وضعیت
۲.۱- تحلیل مسئله
۲.۲-تحليل ذي‌نفعان و ارزیابی ظرفیت‌ها 
۲.۳- شواهد مورداستفاده
۲.۴- استفاده از توصیه‌ها و درس‌های آموخته

3-راهبردبرنامه
۳.۱- چارچوب منطقی برنامه
۳.۲- نهادهای ذی‌ربط برنامه
۳.۳- همکاری‌های جنوب، جنوب و سه‌جانبه

4-همسویی راهبردی/مرتبط بودن با مأموریت سازمان
4.1-توجیه مشارکت سازمان
4.2-همسویی با چهارچوب همکاری‌های توسعه پایدار سازمان ملل متحد

5-مدیریت و اجرای برنامه
۵.۱- ترتیبات هماهنگی
۵.۲- ترتیبات حاکمیتی
۵.۳- تجهیز منابع
۵.۴- طرح پایش برنامه

6-ارزشیابی
۶.۱- طرح ارزشیابی

7-ارتباطات
۷.۱- راهبرد ارتباطات 
۷.۲- مدیریت اطلاعات و دانش

اين قطعنامه ها، طبق فصل هفتم منشور سازمان ملل، از كشورهاي عضو مي خواهد دارايي هاي طالبان، بن لادن و القاعده و شركت‌هاي وابسته به آنان را مسدود نمايند. 

ابتدا قطعنامه 1267 در تاريخ 15 اكتبر 1999 به مسئله طالبان پرداخت و قطعنامه 1333 در تاريخ 19 دسامبر 2000  بن لادن و القاعده را هدف قرارد. 

قطعنامه هاي بعدي به ترتيب 1363 (30 ژانويه 2001)، 1390 (16 ژانويه 2002 )، 1452 (20 دسامبر 2002)، 1455 (17 ژانويه 2003 ) تدابيري جهت نظارت و اجراي بهتر وضع كردند.


📩 متن کامل قطعنامه 1267

📩 ‌فهرست قطعنامه‌های سازمان ملل درباره ترویسم (2019-2001)

 

به دنبال عمليات تروريستي 11 سپتامبر 2001 در نيويورك آمريكا، شوراي امنيت سازمان ملل با صدور قطعنامه 1373 مورخ 28 سپتامبر ضمن تحميل برخي تعهدات به دولت‌هاي عضو از آنها خواسته تا ضمن اتخاذ تدابير مكمل در زمينه مبارزه با تروريسم به ويژه جرم اعلام نمودن اقدامات مرتبط با تروريسم و كمك‌هايي كه در رابطه با اين اقدامات صورت مي گيرد، از دادن پناهندگي به اين افراد خودداري نموده و به مبادله اطلاعات در مورد گروهاي تروريستي بپردازند.

در چهارچوب اين قطعنامه كميته اي تحت عنوان كميته ضدتروريسم بوجود آمد.

در بند یک قطعنامه همه کشورها باید از تأمین مالی اقدامات تروریستی جلوگیری کنند و در بند 2 از پناه دادن به کسانی که اقدامات تروریستی را تأمین مالی، برنامه‌ریزی، حمایت یا ارتکاب می‌کنند یا پناهگاه‌های امن فراهم می‌کنند، خودداری کنند.

در بند 2 کشورها باید مانع استفاده از قلمرو خود بر ضد سایر کشور‏ها شوند و یا شهروندان خود توسط کسانی شوند که اقدامات تروریستی را تأمین مالی، طراحی، تسهیل و یا انجام می‌دهند.


📩 متن کامل

 

United Nations Convention against Corruption

کنوانسیون جهانی مبارزه علیه فساد به عنوان اولین سند معتبر بین المللی و دارای ضمانت اجرا درخصوص پیشگیری از فساد تلقی می شود. 
این کنوانسیون از ابتکارات مهم سازمان ملل متحد بوده که از طرف دفتر پیشـگیری از جـرم و مـواد مخـدر سـازمان ملـل متحـد(‌ UNODC ) ‌تدوین شده است. 
این کنوانسیون بـا حضـور اعضـای برجستهUNODC ، تصمیم گیران و رهبران سیاسی و اقتصادی جهان برای یـافتن راهکارهـای عملـی پیشـگیری از فساد و مقابله با آن تشکیل شد. این کنوانسیون به نام، کنوانسیون مریدا نیز خوانده می شود.
 کنوانسـیون یـاد شـده در 29 سـپتامبر سـال 2003 برابـر بـا مهرماه 1382 در مریـدای مکزیـک بـه تصـویب مجمـع عمومی سازمان ملل متحد رسید و پس از آن برای امضای دولت ها مفتوح بود و بالاخره مورد استقبال اکثریـت دولت هـا قرار گرفت.
 جمهوری اسلامی ایران نیز در سال 1382 به عنوان نخستین کشورهای امضا کننده به این کنوانسیون پیوست. 
همچنین پس از تصویب قانون کنوانسیون مبارزه با فساد در مجلس شورای اسلامی ایران در سال 1385و تایید مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1387 سرانجام در تاریخ فروردین 1388 جمهوری اسلامی ایران رسماً به عضویت کنوانسیون مذکور درآمد. 
هیئت وزیران  در اسفند ماه 1388 وزارت دادگستری را به عنوان مرجع ملی کنوانسیون تعیین کرد و برای هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی و قضایی در زمینه اجرای تعهدات کشورمان ذیل کنوانسیون، شورایی به نام کارگروه تخصصی مرجع ملی کنوانسیون مبارزه با فساد در وزارت دادگستری تشکیل شد.
در مقدمه این کنوانسیون در خصوص ارتباط بین فساد و سایر اشکال جرایم به‏ویژه جرایم سازمان یافته و جرایم اقتصادی از جمله پولشویی ابراز نگرانی شده است. ‎‎ ‎
ماده۱۴ این کنوانسیون به " اقداماتی جهت پیشگیری از پولشویی" اختصاص دارد.
بند دو ماده 52 کنوانسیون از اعضا خواسته اقداماتی را به منظور پیشگیری و کشف انتقال عواید ناشی از جرم پولشویی به‌عمل آورند.
در ‎‎ ماده ۵۴ به راهکارهای استرداد اموال از طریق همکاری بین‏المللی اشاره شده و اقدامات ضروری بخش های قضایی نسبت به صدور دستور مصادره مال با منشا خارجی در مورد جرم  پولشویی را خواستار شده است.

📩 متن کامل + قانون الحاق ایران

 

the international convention for the suppression of the financing of terrorism

تأمين مالي تروريسم پيش از حملات 11 سپتامبر 2001 به آمریکا يك نگراني بين‌المللي بود. 
در پاسخ به اين نگراني سازمان ملل، كنوانسيون بين‌المللي مبارزه با تأمين مالي تروريسم  را در سال1999 به تصويب رساند. اين كنوانسيون در 10 آوريل 2002 لازم‌الاجرا شد.
اين كنوانسيون از كشورهاي عضو مي‌خواهد تروريسم، سازمان‌هاي تروريستي و اعمال تروريستي را جرم‌انگاري نمايند. 
طبق اين كنوانسيون، تهيه يا جمع‌آوري وجوه با قصد و علم به اينكه در اعمال تروريستي مورد استفاده قرار مي گيرند، غير قانوني است. 
اعمال تروريستي در كنوانسيون‌هاي ضميمه اين كنوانسيون تعريف گشته‌اند.

📩 متن کامل

📩 لایحه الحاق ایران

 

the international convention against transnational organized crime

به منظور گسترش تلاش‌ها در جهت مقابله با جرم سازمان يافته فراملي، سازمان ملل  كنوانسيون بين المللي مقابله با جرم سازمان يافته فراملي (كنوانسيون پالرمو) را در سال 2000 تصويب نمود. 
از جنبه پولشويي، كنوانسيون پالرمو هر كشور عضو را ملزم مي‌سازد كه:
- پولشويي را جرم‌انگاري نمايد و تمام جرايم شديد را بعنوان جرايم منشأ پولشويي قلمداد كند، حال چه جرم در كشور خود اتفاق افتاده باشد چه در خارج و اطلاعات مورد درخواست را در اختيار ديگر اعضا قرار دهد؛
- تمام اشكال مقابله با پولشويي شامل شناسايي مشتري ، ثبت سوابق و گزارش عمليات مشكوك را در قوانين و مقررات خود بگنجاند؛
- همكاري و تبادل اطلاعات را در بين مقامات اداري، قانوني و قضايي در سطح داخلي و بين المللي فراهم آورد و براي جمع آوري، تحليل و انتشار اطلاعات يك واحد اطلاعات مالي تشكيل دهد؛
- همكاري‌هاي بين‌المللي را توسعه دهد.
اين كنوانسيون در 29 سپتامبر 2003 لازم الاجرا شد و مفاد آن مطابق با توصيه هاي چهل گانه گروه اقدام مالي FATF است.

📩 متن کامل

📩 لایحه الحاق ایران

 

به جهت نگراني روز افزون در خصوص قاچاق مواد مخدر درسطح جهان، كنوانسيون مقابله با قاچاق مواد مخدر و داروهاي روانگردان سازمان ملل (كنوانسيون وين) در سال 1988 به تصويب رسيد. 

اگر چه در اين كنوانسيون از واژه "پولشويي" استفاده نشده است اما كنوانسيون به مفهوم پولشويي در ماده 3 (ب)و(پ) اشاره دارد.

 كنوانسيون وين محدود به قاچاق مواد مخدر به عنوان جرم مقدم است و به جنبه‌هاي پيشگيرانه مقابله با پولشويي اشاره ندارد. 

اين كنوانسيون در 11 نوامبر 1990 لازم الاجرا شد.

📩 متن کامل

📩 الحاق ایران به کنوانسیون